پوششهای سبز؛ شیمی و فناوری
کتابِ سبز هم آمد به بازار برآمد بویِ خوش از سویِ گُلزار
برایِ زیستن در وسعتِ سبز محیطِ زیست را هرگز مَیازار
شعر از دکتر رضا امینی
کتاب "پوششهای سبز؛ شیمی و فناوری" به همت سرکار خانم دکتر پونه کاردر و جناب آقای دکتر رضا امینی، اعضای محترم هیات علمی پژوهشگاه رنگ" منتشر گردید.
پاسبانی از مانداک (میراث) محیط زیست که پیشکش خداوند به انسانهاست، یک بایستگی گرانبهاست که همگان باید در این راستا بکوشند. چرا که این گنجینه‌ی ارزشمند، زیستگاه همه‌ی مردم جهان است و چنانچه آسیبی به آن وارد شود، بازتابش را همه‌ی آدمیان احساس خواهند کرد. از این رو، سالهاست که سازمان‌های دست اندر کار محیط زیست، بر نگهداری و پاسبانی یکپارچه‌ی محیط زیست پافشاری کرده‌اند و در این راستا کارهایی را انجام داده‌اند.
بر پایه‌ی پژوهش‌های انجام‌شده در دهه‌ی هفتاد یکی از سرچشمه‌های آلوده‌کننده‌ی محیط زیست، حلال‌های آلی مورد استفاده در صنایع شیمیایی به‌ویژه صنایع رنگسازی و رزین‌سازی و صنایع وابسته به آنها بوده است. ترکیبات آلی فرار، سنتز شیمیایی اوزون را در لایه‌های نزدیک به زمین سرعت می‌بخشند و سبب‌ساز شکل‌گیری اوزون در لایه‌های پایین هواسپهر (جو) می‌شوند که برای انسان و دیگر موجودات بسیار خطرناک است. در پی نشست‌های فراملی و بَرنَهادن قانونها در مورد اندازه‌ی پذیرفتنیِ آلودگی محیط زیست، در دهه‌ی هشتاد حرکت به سمت شیوه‌های نوین اجرای رنگ و تهیه‌ی ترکیب‌های تازه‌ی زیست‌سازگار در دستور کار مراکز پژوهشی صنایع رنگ قرار گرفت.
کتاب پیشِرو دانستنی‌ها و آموخته‌های به‌روزِ پژوهشی و علمی نویسندگان این کتاب و پژوهشگران و نویسندگان دیگر کشورهاست که برای شناساندن و بررسی شیمی و فناوری پوششهای سبز که همان پوششهای دوستدار محیط زیست‌اَند در هشت فصل با زبان رسا و شکرین فارسی نگاشته شده است.
در فصل اول این کتاب، پیش‌درآمدی بر پوششهای سبز آمده است و پوششهای آب‌پایه، پُرجامد، پودری و تابش‌پز شناسانده شده‌اند. در فصل دوم کتاب، پوششهای آب‌پایه موشکافانه‌وار واکاوی شده‌اند و گونه‌های جوراجورِ ساز و کارهای خشک شدن رنگ‌ها و پوششهای آب‌پایه شناسانده و جستار شده‌اند.
فناوری، پیشینه، بازار، تولید و روش‌های اعمال پوششهای پودری، درونمایه‌ی بنیادین فصل سوم این کتاب است. دشواری‌های زیستگاهی و ایمنی، شیمی پوششهای پودری، پودرهای پخت‌شونده با پرتوی فرابنفش و توسعه‌ی پژوهش در زمینه‌ی پوششهای پودری از دیگر سرفصل‌های فصل سوم این کتاب است.
فصل چهارم کتاب با پوششهای پُرجامد سر و کار دارد و در این فصل به شناساندن این پوشش‌ها، بازار، شیمی و فناوری پوششهای پُرجامد پرداخته شده است. در فصل پنجم این کتاب، پوششهای تابش‌پز، پوششهای پخت‌شونده با پرتوی فرابنفش و پوششهای پخت‌شونده با پرتوهای الکترونی شناسانده شده‌اند. فصل ششم کتاب، ویژه‌ی پوششهای زیست‌سازگار بر پایه‌ی روغن‌های گیاهی است.
پوششهای پلیمری ضدخوردگی زیست‌سازگار، نام فصل هفتم این کتاب است. این فصل با بررسی هزینه‌ی خوردگی و اثرهای زیستگاهی آن و همچنین ارزیابی بازار پوششهای ضدخوردگی و چالش‌های آن آغاز شده است و در ادامه پوششهای پلیمری محافظ خوردگی و دوستدار محیط زیست مانند اپوکسی، پلی‌استر، پلی‌اورتان و اکریلیک و همچنین فناوری‌های تازه‌ی پوششهای پلیمری ضدخوردگی زیست‌سازگار شناسانده شده‌اند. در پایان این فصل، پوششهای تبدیلی زیست‌سازگار در گونه‌های جوراجور برای محافظت در برابر خوردگی شناسانده و جستار شده‌اند.
فصل هشتم این کتاب که فصل پایانی این کتاب است، ویژه‌ی پوششهای دریایی ضد خزه‌ی زیست‌سازگار است. گسترش پوششهای دریایی ضد خزه‌ی سازگار با محیط زیست، ریزاندامگان و ارگانیسم‌های رسوب‌کننده و فرایند رسوب و چسبندگی آنها و پوششهای غیر زیستکُش، سرفصل‌های آغازینِ فصل پایانی این کتاب است. در ادامه‌ی این فصل به توپوگرافی (جای‌نگاری) مهندسی‌شده با الهام از محیط زیست پرداخته شده است که در بردارنده‌ی نانوهیبریدهای معدنی- آلی و نانوکامپوزیت‌ها و سطوح اَبَرآبگریز است. با نگاهی به چشم‌اَنداز پوششهای ضد خزه‌ی زیست‌سازگار، فصل پایانی این کتاب به سرانجام می‌رسد.